บทที่ ๑๓ การใช้สายลับ
“ผู้ปกครองที่ฉลาด และผู้นำทัพที่มีสติปัญญาที่สามารถเอาชนะข้าศึกได้ ความสำเร็จส่วนหนึ่งอยู่ที่การใช้สายลับ (จารชน)
สายลับ มีอยู่ ๕ ประเภท คือ
ชาวพื้นเมืองข้าศึก
ไส้ศึก
สายลับสองหน้า
สายลับยอมพลีชีพ
และสายลับทั่วไป
หากสามารถใช้สายลับ ๕ ประเภทนี้พร้อมกัน ทำให้ข้าศึกไม่สามารถจับทางได้ และจะรู้สึกมืดแปดด้าน นี้เป็นความปาฏิหาริย์ จากการใช้สายลับ
กองทัพใดที่ปราศจากสายลับ ก็ไม่ต่างอะไรกับคนที่หูหนวก ตาบอด”
๑. สายลับพื้นเมืองของข้าศึก คือ คนในท้องที่ของข้าศึก ที่เราสามารถนำมาใช้เป็นประโยชน์ได้
๒. สายลับที่เป็นไส้ศึก คือ ผู้มีตำแหน่งหน้าที่ภายในกองทัพข้าศึก ที่สามารถซื้อ หลอกล่อด้วยผลประโยชน์ได้
๓. สายลับสองหน้า คือ สายลับของข้าศึกที่มาหาข่าวฝ่ายเรา และถูกจับได้ พร้อมทั้งเกลี้ยกล่อมให้ยอมเป็นสายลับฝ่ายเรา กลับไปล้วงความลับข้าศึกอีกต่อหนึ่ง
๔. สายลับที่ยอมพลีชีพ คือ สายลับที่ถูกฝึกอย่างดี ที่แฝงตัวอยู่ในฝ่ายข้าศึกเพื่อสร้างข่าวลวงให้ข้าศึกหลงเชื่อ เมื่อถูกจับได้ก็พร้อมที่จะสละชีวิตของตน
๕. สายลับทั่วไป คือสายลับธรรมดาที่สามารถสืบสภาพความเป็นไปฝ่ายข้าศึก และสามารถรักษาตัวเองเอาชีวิตรอดกลับมาได้ พร้อมความลับข้าศึก
ดังนั้น สายลับจะสนิทกับผู้เป็นแม่ทัพยิ่งกว่าทหารใด ๆ ไม่มีใครจะได้บำเหน็จรางวัลยิ่งกว่าสายลับ และไม่มีใครที่จะรู้ความลับทุกอย่างเทียบเท่าสายลับ
ในการที่จะใช้สายลับได้ ต้องเป็นบุคคลที่ฉลาดปราดเปรื่องยิ่งกว่าสายลับ
หากว่าไม่เป็นผู้ที่มีเมตตาธรรม มีน้ำใจโอบอ้อมอารีย์แล้ว จะไม่สามารถสั่งการสายลับได้
และหากว่าไม่เป็นผู้ที่รู้จักสังเกต กอบกับมีความคิดที่ลึกล้ำแล้ว ก็จะไม่สามารถแยกแยะข้อเท็จจริงที่ได้จากสายลับ
ยังไม่เคยมีสงครามใดเลยที่จะไม่ใช้สายลับ หากว่าสายลับยังไม่ได้ถูกสั่งให้ทำงาน แต่มีการรั่วไหล แพร่งพรายของข้อมูลออกไป ก็ต้องจัดการสังหารทั้งสายลับ และผู้ที่รู้ความลับนั้น
ในการสู้รบ เข้าโจมตีข้าศึก เข้ายึดเมือง และสังหารแม่ทัพนายกองข้าศึก จะต้องสืบให้รู้แน่ในรูปร่าง หน้าตา ชื่อ ยศ ตำแหน่ง หน้าที่เพื่อจะไม่ฆ่าได้ผิดตัว ความลับเหล่านี้จะได้จากสายลับที่นำข่าวมาบอก
เมื่อมีสายลับจากข้าศึกมาหาข่าวภายในกองทัพ ต้องสืบจับตัวให้ได้ และทำการซื้อตัวโดยให้ผลประโยชน์ที่เหนือกว่า เพื่อล่อใจให้มาเป็นพวก จากนั้นก็ปล่อยตัวกลับไป ทำเช่นนี้ได้ก็สามารถใช้สายลับสองหน้าให้เป็นประโยชน์ และเมื่อรู้ข่าวจากสายลับสองหน้าแล้ว สามารถใช้สายลับสองหน้าไปหาสายลับพื้นเมือง และไส้ศึกได้ สามารถใช้สายลับที่ยอมตายนำข่าวลวงไปปล่อยในฝ่ายข้าศึก และสามารถใช้สายลับทั่วไปสืบหาข่าวกลับมารายงานเราได้
ในบางครั้งกองทัพจะต้องอาศัยข่าวจากสายลับ เพื่อที่จะนำมาทำการวางแผนกำหนดยุทธการทางทหารเพื่อให้ได้ชัยชนะในศึกสงคราม
| 
